คนไทยส่วนใหญ่เวลามีอาการไม่สบายที่ลำคอ เจ็บคอเวลากลืนน้ำลาย มักจะไปร้านยาเพื่อซื้อยามารับประทานเอง โดยมีความเชื่อว่า ถ้ามีอาการเจ็บคอต้องรับประทานยาปฏิชีวนะเท่านั้นถึงจะหาย ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว เป็นความเข้าใจที่ผิดและอันตรายอย่างมาก ร้านยาฟาร์มาจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับอาการเจ็บคอและมีวิธีการรักษากันค่ะ
อาการเจ็บคอนั้นทางการแพทย์จะเรียกว่า คออักเสบ หรือ Pharyngitis ซึ่งมีสาเหตุหลักๆอยู่ 2 อย่าง
1. คออักเสบจากการติดเชื้อไวรัส (Vial pharyngitis)
อาการ : มักจะมีอาการไข้ต่ำๆ มีอาการเจ็บคอ ถ้าเอาไฟฉายส่องดูในลำคอ จะพบว่าคอหอยแดงแบบทั่วๆ ทอนซิลอักเสบแต่ไม่มีหนอง ส่วนใหญ่มักมีอาการเจ็บคอร่วมกับอาการไอ และมีน้ำมูก ซึ่งเรียกว่า ไข้หวัดนั่นเอง
การรักษา : เนื่องจากการติดเชื้อเกิดจากเชื้อไวรัส ดังนั้นการรักษาจึงเน้นรักษาตามอาการ โดยเภสัชกรจะแนะนำให้ทานน้ำเยอะๆ โดยเน้นเป็นน้ำอุณหภูมิห้อง ไม่ควรดื่มน้ำร้อนเพราะจะยิ่งทำให้คออักเสบ ร่วมกับรับประทานยาแก้ปวด ใช้ยาพ่นสเปรย์ที่มีฤทธิ์ลดการอักเสบ โดยจะไม่แนะนำให้ใช้ยาปฏิชีวนะ เนื่องจาก ยาปฏิชีวนะมีฤทธิ์ทำลายเชื้อแบคทีเรียไม่สามารถทำลายเชื้อไวรัสได้ นอกจากไม่ได้ประโยชน์ในการรักษาแล้วยังมีความเสี่ยงต่อการดื้อยาปฏิชีวนะในอนาคต และเสี่ยงต่อการแพ้ยารุนแรงถึงชีวิตได้
2. คออักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรีย (Bacterial pharyngitis)
อาการ : มักมีอาการไข้สูงมาก เจ็บคอแบบรุนแรง ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอโต บางรายมีอาการไอเล็กน้อย ถ้าเอาไฟฉายส่องเข้าไปดูในลำคอจะเห็นว่ามีตุ่มหนองๆบริเวณต่อมทอนซิล ในบางรายอาจมีจุดเลือดออกบริเวณเพดานอ่อน
การรักษา : กรณีติดเชื้อแบคทีเรียบริเวณคอและทอนซิลจะเกิดจากเชื้อสเตร็พโตค็อกคัส (Group A streptococcus) ซึ่งถือว่าเป็นเชื้อแบคทีเรียที่อันตราย ต้องได้รับยาปฏิชีวนะอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาอย่างน้อย 10 วันเพื่อกำจัดเชื้อแบคทีเรียให้หายสนิท ไม่เช่นนั้นหากเชื้อหลงเหลืออยู่จะทำให้มีปฏิกิริยากับร่างกายก่อให้เกิดความเจ็บป่วยที่รุนแรงตามมา เช่น ฝีบริเวณเนื้อเยื่อคอ, โรคไข้รูมาติก ซึ่งส่งผลให้ลิ้นหัวใจพิการได้ในอนาคต และ โรคไตอักเสบเฉียบพลัน ส่งผลให้เกิดอาการไตวาย เป็นต้น
โดยปกติแล้วอาการเจ็บคอส่วนใหญ่ ร้อยละ 90 มักเกิดจากเชื้อไวรัส ซึ่งมักจะหายเอง แต่คนไทยมักมีความเชื่อผิดๆที่ต้องการยาปฏิชีวนะมารักษาอาการเจ็บคอ บางคนไปที่ร้านยาเพื่อซื้อยาปฏิชีวนะ ถ้าเภสัชกรไม่ขายก็จะเปลี่ยนร้านไปเรื่อยๆจนกว่าจะมีเภสัชกรที่ยอมขายให้ อีกทั้งการรับประทานยาไม่ตรงเวลาและไม่ครบจำนวนเม็ด จะส่งผลให้เกิดการดื้อยาตามมา ซึ่งผลเสียก็จะตกอยู่ที่ตัวของผู้รับบริการเอง ส่วนร้อยละ10 ที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เมื่อได้ยาปฏิชีวนะมาแต่บางรายรับประทานยาไม่ครบตามกำหนดทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนตามที่กล่าวไปข้างต้นได้บ่อยครั้ง
ดังนั้นร้านยาฟาร์มา อยากเขียนบทความนี้ขึ้นมาเพื่อให้ประชาชนคนไทยมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับอาการเจ็บคอ หากไปพบเภสัชกรแล้ว เภสัชกรไม่ได้จ่ายยาปฏิชีวนะมาให้ ก็แสดงว่าอาการเข้าได้กับเจ็บคอจากเชื้อไวรัสนั่นเองนะคะ และถ้าใครได้ยาปฏิชีวนะมาก็อย่าลืมรับประทานให้ครบทุกเม็ดเพื่อป้องกันการดื้อยาในอนาคต และหากซื้อยาจากร้านยาไปแล้ว อาการไม่ดีขึ้น เภสัชกรแนะนำไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรักษาเพิ่มเติมค่ะ
สามารถติดตามสาระดีๆได้ตามช่องทางด้านล่าง
บทความลิขสิทธิ์ บริษัท ฟาร์มาซีน จำกัด
©copyright Alright reverse PHARMASCENE CO.,LTD